button-muziek

button-link

Verspijkerd en Verzaagd

De 40-dagentijd heb ik afgesloten in het Noord-Brabants Museum. Nog nooit heb ik zoveel crucifixen bij elkaar gezien. Ook beeltenissen van Maria en andere heiligen waren volop aanwezig. Voor ons allen heel herkenbare, in de basis althans. Hier waren ze, zoals de titel aangeeft: “Verspijkerd en Verzaagd”.

Onder invloed van het Vaticaans Concilie werden veel, met name gipsen heiligenbeelden uit de kerken en de woonkamers verbannen. Kunstenaars speelden hierop in. Jacques Frenken is de eerste die de beelden hergebruikt. Als een afscheid van Kerk en geloof, maar ook zoekend naar een nieuwe religieuze beeldtaal. Bij latere kunstenaars komt dat zoeken nog sterker naar voren. Bij Moniek Westerman krijgen de Crucifixen als het ware vleugels. “Heer, ga maar want zelfs uw trouwste volgelingen hebben zich van U afgekeerd”. Zijn boodschap van liefde en barmhartigheid is vergeten.

De meesten van ons zullen de zo vormgegeven zoektocht herkennen. Zijn we eruit? Dat is een obligate vraag. Veel is er met het Concilie veranderd, maar bijv. de taal is gebleven. De formuleringen in de Eredienst mogen dan in de volkstaal zijn, de vormgeving is voor mij als die van de gipsen heiligenbeelden. Ook die moeten verspijkerd en verzaagd. Niet om de inhoud te wijzigen, de boodschap blijft wezenlijk, maar om die herkenbaar te maken voor mensen van deze tijd.

Het was de Goede Week. Goed, ondanks of dankzij de viering van het Laatste Avondmaal en de kruisiging van Christus. Analoog gaat ook ons mensenleven, vallend en opstaand, meestal meer dan driemaal. Eerst met Pasen, de start van de nieuwe week komt er licht, wordt het licht. Het is haast onvoorstelbaar met alle verdriet en pijn die er geleden wordt, maar het komt. Kunnen we van de Kerk nog iets verwachten? Steun wordt door weinigen nog ervaren. Regeltjes (leerstellingen?) en normen gaan voor op. Waarden en de vormgeving daarvan in onze tijd komen weinig aan de orde.                                                                                        

Ik wens iedereen het licht.

Peter van de Ven